எத்தனை நேரமானாலும் காத்திருப்போம், வி.எஸ்!

எத்தனை நேரமானாலும் காத்திருப்போம், வி.எஸ்! 

கேரளத்தின் மகத்தான மக்கள் தலைவர் தோழர் வி.எஸ்.அச்சுதானந்தன் மறைவுக்கு, தேசாபிமானி, மாத்ருபூமி, மலையாள மனோரமா உள்ளிட்ட கேரளத்தின் அனைத்து நாளேடுகளும் டிஜிட்டல் ஊடகங்களும், சமூக ஊடகங்களும் சமீபத்திய வரலாற்றில் வேறு எந்த தலைவருக்கும் இல்லாத அளவிற்கு - அவரது வரலாற்றையும், சிறப்புகளையும் நினைவுபடுத்தி புகழஞ்சலி செலுத்தி வருகின்றன. அந்த ஊடகங்களின் பல்வேறு வகையான செய்திகளின் துளிகள்...

கடைசி பார்வை, துக்கத்தின் பெருக்கெடுத்த வெள்ளம்

திருவனந்தபுரத்தின் தெருக்களில் சிவப்புக் கொடிகளும் கண்ணீர்த் துளிகளும் நிரம்பின. “எத்தனை நேரமானாலும் காத்திருப்போம்” என்று ஒரு வயதான தோழர் குரல் நடுங்கக் கூறினார். கிலோமீட்டர் கணக்கில் நீண்ட வரிசையில் ஒரு முறைகூட புகார் கேட்கவில்லை - மௌனமான துக்கமும் நன்றியும் மட்டுமே.   துக்கத்தின் மழைத்துளிகள்   கார் மேகங்கள் கவிந்தபோது, மக்கள் வானத்தைப் பார்த்துச் சொன்னார்கள்: “இப்போது மழையால் துரோகம் செய்யாதே.” குடைகள் விரிக்கப் படவில்லை -அவர்கள் வானம் தங்களுடன் அழுவதற்கு விட்டுவிட்டார்கள். “வானமும் அவருக்காக அழுகிறது” என்று ஓர் இளம் பெண் கூறினார். அவருடைய புடவை நனைந்  திருந்தாலும் உறுதி மட்டும் தளரவில்லை.   இரண்டு வாசல்கள்,  ஒரே இதயம்   தர்பார் ஹாலில் இரண்டு வரிசைகள்- ஒன்று தலைமைச் செயலக வாசலில், மற்றொன்று சிலை சந்திப்பில். இடம் போதாத போது, மக்கள் தானாக மூன்றாவது வரிசையை உருவாக்கினர். “தள்ளிக்கொண்டு ஓடாதீர்கள்” என்று ஒரு முதியவர் கூறினார். “வி.எஸ். வாழ்க் கையில் ஒழுக்கத்தைக் கற்றுக்கொடுத்தார்- இறப்பிலும் அதைக் காட்டுவோம்!”   எங்கும் மௌனக் கண்ணீர்   ஹாலுக்குள் முழு அமைதி. காதுகளில் விழுந்தது மூச்சொலியும் அழுகையும் மட்டுமே.

ஒவ்வொருவருக்கும் 30 வினாடிகள் மட்டுமே-ஆனால் அந்தச் சில கணங்களில் தீர்க்கமான பேச்சுகள், கோபக் கண்கள், அரிதான புன்னகைகள் -அனைத்தும் நினைவுக்கு வந்தன. ஓர் இளம் தோழர் மண்டியிட்டு “விடைபெறுகிறேன், தோழர்” என்று முனகினார்.   “வேலையை விட்டுவிட்டு வந்தேன்... அவரைக் காண”   ஒரு கட்டிடத் தொழிலாளி, வர்ணம் பூசிய உடையுடன், கண்களைத் துடைத்துக்கொண்டார்: “ஒரு நாள் சம்பளத்தை இழப்பேன், ஆனால் இதைத் தவிர்க்க முடியுமா?” அருகில் ஒரு மாணவி வி.எஸ்.-இன் சுயசரிதையை கெட்டியாகப் பிடித்துக் கொண்டிருந்தார்: “அவர் என் கல்விக்காகப் போராடினார். இன்று நிற்பதே என் கடமை.”   துக்கத்திலும் ஒழுக்கம்   போலீஸ் தடுப்பு தேவையில்லை. மக்கள் தாமே ஒழுங்கை பராமரித்தனர் -வயதானவர்களுக்கு தண்ணீர் கொடுத்து, துக்கத்தில் இருந்த வர்களுக்கு வழிகாட்டினர். “இதைத்தான் வி.எஸ். விரும்பியிருப்பார் - ஒழுங்காக, ஒற்றுமையாக” என்றார் ஒரு தொழிற்சங்கத் தலைவர்.   நினைவுச் சின்னமாகிய செய்தித்தாள்கள்   தன்னார்வலர்கள் இன்றைய செய்தித்தாள்களை இலவசமாக விநியோகித்தனர் - ஒவ்வொரு தலைப்பும் ஒரு வரலாறாய், ஒவ்வொரு படமும் ஒரு கண்ணீர்த் துளியாய். மக்கள் அவற்றை மடித்து பையில் வைத்தனர்.

“இவை வெறும் காகிதங்கள் அல்ல... இவை நமது வரலாற் றின் பக்கங்கள்” என்றார் ஒரு பெண்.   தோளில் தட்டிய ஒற்றுமை   நீண்ட வரிசையில் ஒரு பெண் களைப்பில் அசந்தபோது, பின்னால் நின்ற பெண் மெதுவாகத் தோளில் தட்டினார்: “அக்கா, உங்கள் முறை.” வார்த்தைகள் தேவையில்லை - புரிந்து கொள்ளும் பார்வை மட்டுமே போதும்.   “வரிசையை மீறக்கூடாது - நண்பர்களுக்காக கூட”   ஒரு தோழர் தன் நண்பரை முன்னால் செல்ல அனுமதிக்க முயன்றார். பதில்? “வேண்டாம், தோழரே. இந்த காத்திருப்பை சரியாக அனுபவிப்போம்.”கூட்டம் கண்ணீரில் சிரித்தது.   கடைசிக் காட்சி   முன்னர் நிலமற்ற விவசாயத் தொழிலாளியாக இருந்த ஒருவர், கண்ணாடியில் நெற்றியை ஊன்றினார்: “எனக்கு நிலம் கொடுத்தீர்கள். இப்போது எங்களுக்காக யார் போராடுவார்?” பின்னால் ஒரு குழந்தை கேட்டது: “அம்மா, ஏன் அனைவரும் அழுகிறார்கள்?” அதன் தாய் மெதுவாகச் சொன்னாள்: “ஏனென்றால், ஒரு பெரிய மரம் வீழ்ந்துவிட்டது.”   தீர்க்கதரிசிக்கு மலர்கள்   மல்லிகை மாலைகள் குவிந்தன. ஒரு முதியவர் ஒரு சிவப்பு ரோஜாவை தூவினார்: “முள் மற்றும் மலராக இருந்தவருக்கு.”   காணப்படாத காயம்   முன்னதாக வி.எஸ்.சின் உடலை அஞ்சலிக்காக தயார் செய்த போது, முழங்காலில் ஒரு வடு-1946 புன்னப்புரா - வயலார் போராட்டத்தின் சாட்சி. “அவரது காயங்களே வீரவெற்றி மாலைகள்” என்றார் ஒரு வரலாற்றாசிரியர்.   “அவருக்கு அதிகாரம் என்றால் பயமே இல்லை”   ஓர் ஓய்வுபெற்ற நீதிபதி நினைவு கூர்ந்தார்: “ஒருமுறை, ஒரு முதல்வரை அவர் பார்த்தபடியே இருந்தார்-அந்த மனிதர் ஊழல் மசோதாவை திரும்பப் பெற்றார்!”   சிவப்புக் கொடியின் தழுவல்   தோழர்கள் சவப்பெட்டியில் சுத்தியல் அரிவாள் பொறித்த செங்கொடியைப் போர்த்தினர்.

“இந்த கொடி அவரது தோல்... இப்போது அது அவரது செங்கொடி” என்றார் ஓர் இளம் தோழர்.   வரலாற்று வீடு   அவரது பார்டன் ஹில் வீட்டில், சக்கர நாற்காலி தற்போது காலியாக சாளரத்தில் இருந்தது. அண்டை வீட்டார் மெழுகுவர்த்திகளை வைத்தனர்- “அவரது நினைவுகளை வீட்டுக்கு வழிநடத்த.”   திருவனந்தபுரத்தின் கடைசி இரவு   நகரம் தூங்க மறுத்தது. தலைமைச் செயலகத்துக்கு வெளியே இளைஞர்கள் காவல் காத்தனர், இடதுசாரிப் பாடல்களை முணுமுணுத்தனர். சில்லரை வியாபாரிகள் காபியை இலவசமாக வழங்கினர்— “அவர் எங்களுக்காகப் போரா டினார்; இன்றிரவு நாங்கள் விழித்தி ருப்போம். கடல் காற்று பனை மரங்களின் மூலம் “லால் சலாம்” என்று கிசுகிசுத்தது. ஆலப்புழா காத்திருந்தது   செவ்வாயன்று வைகறையில், வி.எஸ். உடல் கேரளத்தின்  வடக்கு நோக்கிப் பயணம் செய்தது. கோவளம் கடற்கரையில் மீனவர்கள் வேலையை நிறுத்தி, வலையை சிவப்புக் கொடியாக மடித்தனர். “வீட்டுக்குச் செல், வி.எஸ்.” என்று ஒரு முதியவர் முணுமுணுத்தார்.

“உன் கால்வாய்கள் காத்திருக்கின்றன”என்றார். 27 நிறுத்தங்கள்,  27 செவ்வணக்கங்கள்   பாலாயத்திலிருந்து கல்லம்பலம் வரை, ஒவ்வொரு நகரமும் தன் துக்கத்தை வெளிப்படுத்தியது. அட்டிங்கலில் மாணவர்கள் பாடப்புத்தகங்களை உயர்த்தினர்- “நீங்கள் எங்களுக்கு இலவசக் கல்வி கொடுத்தீர்கள்!” கோல்லத்தில், தடி வெட்டிகள் புதிய கள்ளை சாலையில் ஊற்றினர் - யுத்த வீரர்களுக்கான பாரம்பரிய படையல். “வி.எஸ். நாங்கள் மறக்க மாட்டோம்”   காயாகுளத்தில், ஒரு வயதான தாய் கூட்டத்தை மீறி சவப்பெட்டியில் ஒரு பிடி அரிசியை வைத்தார். “எங்கள் குடிசைகளில் நீங்கள் சாப்பிட்டீர்கள்,” அவள் விம்மினாள். “இப்போது எங்கள் ஆசிகளை மறுபக்கம் எடுத்துச் செல்லு ங்கள்.” பொதுவாக கடுமையான போலீஸ்காரர்களும் கண்ணீரை மறைக்க திரும்பினர். கோல்லத்தின் மௌன மரியாதை   மீன்பிடித் துறைமுகம் அசைவற்று நின்றது. “இன்று மீன் பிடிப்பு இல்லை,” என்றார் ஒரு யூனியன் தலைவர். “நியாயமான கூலி கொடுத்த மனிதனுக்காக இன்று துக்கம்.” அலைகள்கூட அமைதியாக இருந்தன. நள்ளிரவு வீடு திரும்பல்   செவ்வாய் மாலையில், ஆலப்புழாவின் குறுகிய தெருக்கள் மனிதர்களால் நிரம்பின. தோழர்கள் மனிதச் சங்கிலியை உருவாக்கி, உடல் வந்த வண்டியை அவரது பிறந்த இடமான புன்னப்புரா வழியாக அனுப்பினர்

. “எவ்வளவு அன்பு கொடுக்கிறார்கள் பார், சேட்டா,” என்று பேரக்குழந்தை சவப்பெட்டியிடம் கிசுகிசுத்தாள். கடைசி பொது அஞ்சலி   ஆலப்புழாவில் விவசாயிகள் கடினமான கைகளுடன், நர்சுகள் சுருங்கிய உடையுடன், ஓவியர்கள் வர்ணம் பூசிய சட்டைகளுடன் குவிந்தனர். ஒரு சிறுவன் சவப்பெட்டியில் ஓர் ஓவியத்தை வைத்தான்: “வி.எஸ். தாத்தாவுக்கு வணக்கம்.” 100 வயது, 100 பாடங்கள்   1923-இல் பிறந்த வி.எஸ். பிரிட்டிஷ் ஆட்சி, உலகப் போர், ஸ்மார்ட்போன் யுகம் என வாழ்ந்தார். ஆனால் அவரது அடிப்படை மாறவில்லை - “உண்மையானது; அது புதிய கண்டுபிடிப்புகளை ஏன் துரத்த வேண்டும்?” “விடுமுறை இந்த வலியை தணிக்காது”   அரசு விடுமுறை அறிவித்தாலும், துக்கத்தை கட்டுப்படுத்த முடியவில்லை. டீக் கடைகளில் பேசினர்: “இனி யார் வி.எஸ். போல் வருவார்?” ஒரு ஆட்டோ ஓட்டுநர் சுருக்கமாக சொன்னார்: “விடுமுறையா? என்ன பயன்? நம் இதயம் அவரை எண்ணி ஓவர்டைம் வேலை செய்கிறது.” அக்டோபர் 20, 1923 – ஒரு புரட்சிகாரனின் பிறப்பு   புன்னப்புராவின் ஒரு குடிசையில், ஒரு மருத்துவப் பெண் ஒரு குழந்தைக்கு உயிர் கொடுத்தார். அந்தக் குழந்தை ஒரு தலைமுறையின் மனசாட்சியை எழுப்புவார் என்று யாருக்குத் தெரியும்? ஒரு தையற்காரரின் பயிற்சி   12 வயதில், பள்ளிப் புத்தகங்களை தையல் ஊசிகளுக்கு பரிமாறினார். “தையல் பொறுமையை கற்றுத் தந்தது,” என்று பின்னர் கூறினார். “ஆனால் சமூ கத்தின் கண்ணீருக்கு விடை தேட, தையல் பூச்சு அல்ல; அதற்கு மேல் புரட்சி தேவை.” 1940: சிவப்பு வைகறை   தீர்க்கதரிசி இளைஞர் மார்க்சியக் கையேடுகளை மண்ணெண்ணெய் விளக்கில் படித்தார். அவரது முதல் போராட்டம்? பட்டினிக் கிராமவாசிகளுக்கு அரிசி கோரியது. போலீஸ் குறிப்பிட்டது: “17 வயது பையன்—ஆபத்தான லட்சியம்.” 1946: முதல் கைது  

புன்னப்புரா-வயலார் போராட்டத்திற்காக சிறையில் அடைக்கப்பட்டார். “என் எலும்புகளை உடைக்கலாம், ஆனால் என் நம்பிக்கைகளை அல்ல,” என்று கூறினார். அவரது முழங்காலில் உள்ள வடு அவரது வாழ்நாள் கேடயமாக இருந்தது. சங்கிலிகளில் சுதந்திரம்   ஆகஸ்ட் 15, 1947, இந்தியா சுதந்திரம் கொண்டாடியபோது, வி.எஸ். தன் சிறைச் சட்டங்களை அடித்தார்: “என்ன சுதந்திரம்? ஜமீன்தார் இன்னும் என் மக்களை அடிக்கிறார்!” 1952: செயலாளர் பொறுப்பு   இளம் தீர்க்கதரிசி ஆலப்புழாவின் கம்யூனிஸ்ட் கட்சி டிவிஷன் செயலாள ரானார். “அவர் பேச்சுடன் மட்டும் நிறுத்த வில்லை,” என்று ஒரு தோழர் நினைவு கூர்ந்தார். “கூட்டம் முடிந்ததும் விவசாயி களின் கூரைகளை சரிசெய்ய உதவுவார்.” 1957: இ.எம்.எஸ்ஸின் நிழல்   இ.எம்.எஸ்ஸின் ஆலோசனைக் குழுவில் இளைய உறுப்பினராக, ஆட்சியை கற்றார். “மற்றவர்கள் கோட்பாட்டை விவாதித்தபோது, வி.எஸ். ஒவ்வொரு நில வரி விகிதத்தையும் மனப்பாடம் செய்தார்.” 1964: சிபிஐ(எம்) உதயம்   கட்சியில் திருத்தம் வந்தபோது, வி.எஸ் தயங்கவில்லை.

“உண்மைக்கு பிரிவு கள் இல்லை,” என்று கூறி 32 தலைவர்க ளில் ஒருவராக, கட்சியை உருவாக்கினார். 1967: சட்டமன்றத்தில் நுழைவு   அவரது முதல் தேர்தல் பேச்சு 7 மணி நேரம் நீடித்தது. “மைக் இல்லை, ஆனால் நுரையீரல் சக்தி!” பதவியேற்றபோது, சடங்கு சால்வையை மறுத்தார்- “ஏழைகளுக்காக சேமியுங்கள்.” 1967: திருமணம்   தோழர் வசுமதியுடன் திருமணம். அவரது திருமண விருந்து?  வேலைநிறுத்தம் செய்த தொழிலாளர்க ளுடன் பகிர்ந்தளிக்கப்பட்ட அரிசிக் கஞ்சி. 1980: கட்சியை வழிநடத்துதல்   மாநிலச் செயலாளராக, சிபிஐ(எம்) அலுவலகத்தை 24/7 மையமாக மாற்றினார். “அதிகாலை 3 மணிக்கு கோப்பு களைப் படிக்கும் அவரை நாங்கள் கண்டோம்,” என்றார் ஒரு பழைய இரவு பாதுகாவலர். “அவருக்கு தூக்கம் என்பது தென்னை மரத்திற்கு தண்ணீர் போல!”  1985இல் அரசியல் தலைமைக்குழு உறுப்பினரானார். 1992: எதிர்க்கட்சித் தலைவர்   அவரது பிரசங்கங்கள் அமைச்சர்களை நடுங்க வைத்தன. “மைக் தேவையில்லை—அவரது மௌனங்கள் கூட உரத்தவை,” என்று ஒரு நிருபர் நினைவு கூர்ந்தார். ஒருமுறை, ஓர் ஊழல் அமைச்சரை 12 நிமிடங்கள் வெறும் பார்வையால் பார்த்தார்-அந்த மனிதர் குற்ற உணர்வில் துடித்தார்.   1997: குடியேற்ற  எதிர்ப்புப் போராட்டம்   முதங்கலில், 74 வயது வி.எஸ் பழங்குடி மக்களுடன் அணி வகுத்துச் சென்றார். போலீஸ் கண்ணீர்ப் புகை வாயு வீசியபோது, “இங்கே காற்று இடதுபுறம் வீசுகிறது,” என்று கூறினார்.    2006: 83 வயதில் முதல்வர்   ஒரு தொழிலாளியின் கடினமான கையை அரசியலமைப்பில் வைத்து பதவியேற்றார்.

“என் அலுவலகத்தில் ஏர் கண்டிஷனர் அகற்றுங்கள். கேரளத்தின் காற்றே போதுமான வரப்பிரசாதம்” என்றார்.  மூணாறின் பூகம்ப நிகழ்வு   சட்டவிரோத கட்டடங்களை அகற்றிய நாள் கேரளாவின் திரைப்பட தருண மாகியது. 25,000 நிலமற்ற குடும்பங்கள் அந்த பருவமழையில் பட்டா பெற்றன.   2009: மேன்மையான தருணம்   கட்சியின் அரசியல் தலைமைக் குழு பொறுப்பில் இருந்து விடுவிக்கப்பட்ட போது, மார்க்சை மேற்கோள் காட்டினார்: “உலகை மாற்றுவதே நோக்கம், என்றென்றும் விவாதிப்பது அல்ல.”   2016: பின்புலத்திலிருந்து சீர்திருத்தங்கள்   நிர்வாக சீர்திருத்தக் குழுத் தலைவராக, ஊழல் எதிர்ப்பை தீவிரமாக வெளிப் படுத்தினார். “அவரது நீலப் பென்சில் சிஏஜி தணிக்கையை விட அதிகம் பயமுறுத்தியது” என்று ஒரு குமாஸ்தா சிரித்தார்.   அக்டோபர் 20, 2023 - போராட்டத்தின் நூற்றாண்டு   100 வயதில், நாற்காலியில் இருந்தாலும் உள்ளே தீ பற்றியிருந்தது. “என் முதுமையை பொருட்படுத்தாதீர்கள். எப்போதும் மக்களுக்காக போராடுவேன்!”   ஜூலை 21, பிற்பகல் 3:20 - இதயம் நின்றது நெஞ்சு வலியுடன் மருத்துவமனை சேர்ந்தார்.  ஈ.சி.ஜி குறுக்குவெட்டு எச்சரிக்கை ஒலிக்கும் போது, வெளியே “வி.எஸ் செவ்வணக்கம்!” என்ற கோஷம் எழுப்பப்பட்டது.

 இறுதி ஆணை   அரசு கட்டிடங்களில் கொடிகள் அரைக் கம்பத்தில் பறந்தன. ஒரு சுவரொட்டி காட்டியது: “வி.எஸ் க்கு கொடி தேவையில்லை-அவரே கொடிக் கம்பம்!” வி.எஸ் (எதிர்) ஊழல்   அரசுத் துறையில் ஆடம்பரக் கார்கள் பயன்படுத்துவதை கண்டுபிடித்த போது, வெறும் கொள்கை உத்தரவு மட்டுமல்ல - தலைமைச் செயலக மைதா னத்தில் பொது ஏலத்தை நடத்தினார். “வியாபாரிகள் இந்த பொம்மைகளை வாங்கட்டும்!” என்று கிண்டலடித்தார். அவரது சொந்த வாகனம்? 15 வயதான அம்பாசிடர் - ஏர் கண்டிஷன் இல்லாதது. “வியர்வை வருவதே அதிகாரிகளை நேர்மையாக வைக்கும்!” எளிமையின் முன்னுதாரணம் - “போதும்” என்ற வாழ்க்கை   அவரது அரசுக் குடியிருப்பு -  சிமெண்ட் தளங்களுடன் கூடிய இரண்டு அறைகள். “சலவைக்கற்களில் பணத்தை ஏன் வீணடிப்பது? கேரளத்தின் குழந்தைகள் தார்பாயின் கீழ் படிக்கிறார்களே!”- அவரது ஒரே ஆடம்பரம்? மார்க்ஸ், தாகூர் மற்றும் மலையாளக் கவிதை நூல்கள் நிறைந்த புத்தக அலமாரி. நிலமற்றவர்களுக்கு நிலம் - “முன்னர் அதிசயம்”   2007-இல் நில மீட்பு இயக்கம் அழிவுக்காக அல்ல - நீதிக்காக. அரசு நிர்வாகம் சட்டவிரோத விடுதிகளை இடிக்க, வி.எஸ் குழியில் நின்று தலித் குடும்பங்களுக்கு பட்டாக்கள் வழங்கினார்.

“இந்த மண் உன் முன்னோர்களின் வியர்வையை நினைவில் வைத்துள்ளது,” என்று கூறினார். “இப்போது அது உனக்கே சொந்தம்!” “புரட்சியாளர்களுக்கு  ஓய்வு கிடையாது”  - 90களிலும் தீர்க்கதரிசி   93 வயதிலும், இரவு முழுவதும் கட்சிக் கூட்டங்களில் கலந்து கொள்வார் - கருப்பு காபி மற்றும் முந்திரிப்பருப்பு மட்டுமே உணவு. “தொழிலாளி வர்க்கம் சூரிய அஸ்தமனத்திலும் வேலையை நிறுத்துவதில்லை!” நாம், தொழிலாளி வர்க்கத்தின் சேவகர்கள்; நமக்கு ஓய்வு இல்லை,” பத்திரிகை ஆசிரியர் - பேனாவே வாளாக...   ‘தேசாபிமானி’யில் அவரது வாரக் கட்டுரைகள் ஊழல் அதிகாரிகளை நடுங்க வைத்தன

. “என் கமாக்களுக்கு முதலாளித்துவத்தின் மெருகு தேவையில்லை!” என்று கூறுவார். கையெழுத்துப் பிரதிகள் மலிவான காகிதத்தில் - மை அடிக்கடி காகிதத்தை நனைத்து விடும். திறன்மிகு சொற்பொழிவாளர்    எதிரிகளும் ஒப்புக்கொள்வார்கள் - அவரது பேச்சுகள் சுட்டெரிக்கும் திறன் கொண்டவை. 1995-இல் ஒரு பேரணியில், 50,000 பேர் மழையில் நனைந்தனர் - ஆனால் யாரும் விலகவில்லை. “மாற்றத்திற்காக எங்கள் மக்கள் புயலை எதிர்கொள்கிறார்கள்!” என்று கூறி குடையை தூக்கி எறிந்தார். வி.எஸ் & இ.எம்.எஸ் -  தீ மற்றும் தத்துவஞானி   அவர்களின் மோதல்கள் புராணங்களாகும் - வி.எஸ் நடைமுறைவாதி, இ.எம்.எஸ் கோட்பாட்டாளர்.

ஆனால் கடுமையான விவாதங்களுக்குப் பிறகு, இ.எம்.எஸ் சொல்வார்: “அச்சுதனந்தன் போல் கேரளத்தின் மண்ணை யாரும் புரிந்துகொள்ள முடியாது.” குடும்ப மனிதர் - புரட்சிகர அன்பு   தன் குழந்தைகளைப் பற்றி அரிதாகவே பேசினார். ஆனால் மகள் டாக்டர் ஆஷாவின் பழங்குடி ஆராய்ச்சி வெளியானபோது, கட்சி நூலகங்களுக்கு 100 பிரதிகள் வாங்கினார். “அப்பாவின் ஒப்புதல் சிவப்பு மையில் திருத்தங்களாக வந்தது” என்று அவர் சிரிக்கிறார். நிறைவேறாத ஆசை   இறப்பதற்கு மூன்று மாதங்களுக்கு முன், தோல்விகளைப் பற்றி கேட்கப்பட்டபோது, “சாதியின் முதுகெலும்பை முறியடிக்க முடியவில்லை” என்று கண்கள் கசியக் கூறினார். “ஆனால் என் வாரிசுகள் செய்வார்கள்” - உறுதியான குரல்.